Pochodzący z Ameryki Południowej aloes to jedna z najcenniejszych roślin zdrowotnych. Do rodzaju Aloes zalicza się ponad 300 różnych gatunków. W domach najczęściej spotyka się dwa z nich — aloes zwyczajny (Aloe barbadensis) znany również jako aloe vera oraz aloes drzewiasty (Aloe arborescens).
W naszych warunkach klimatycznych aloes może być uprawiany wyłącznie w pomieszczeniach jako roślina doniczkowa. Roślinie należy zapewnić bardzo dużo światła. Aloesów nie należy zraszać — grozi to rozwojem grzyba na powierzchni jego liści. Znacznie lepiej zniesie on kilkudniowe przesuszenie niż zalanie podłoża.
Jego sztywne, zielone, ząbkowane na brzegach liście, zawierają w sobie bardzo cenny, galaretowaty miąższ, bogaty w witaminy (A, C, E i z grupy B), sole mineralne (m.in. potas, wapń, magnez, fosfor, siarkę, cynk, molibden, miedź), kwasy organiczne (m.in. cynamonowy, bursztynowy), wielocukry, glikoproteidy (aloektynę) oraz stymulatory biogenne. Takie bogactwo składników powoduje, że miąższ aloesu wykazuje właściwości bakteriobójcze, regenerujące błonę śluzową i skórę. Działa przeciwzapalnie oraz pobudza układ odpornościowy.
Właściwości lecznicze aloesu
Zarówno miąższ aloesu, jak i pozyskany z niego sok, wykorzystywane są do leczenia chorób układu pokarmowego, łagodzenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła oraz leczenia chorób skóry (m.in. trudno gojących się ran, oparzeń, egzem, trądziku). Właściwości odżywcze i regenerujące aloesu, wykorzystywane są również w licznych kosmetykach, np. kremach do rąk, balsamach do włosów.
W warunkach domowych do celów leczniczych wykorzystuje się miąższ z dużych, 2-, 3-letnich liści pozbawionych gorzkiej, zielonej skórki. Miąższ można stosować bezpośrednio na skórę lub zrobić z niego sok.
Liście domowego aloesu możemy zastosować, aby złagodzić dolegliwości związane z:
swędzeniem, bólem i obrzękiem ran, łuszczycą, bliznami, ukąszeniami owadów, oparzeniami, owadów, oparzeniami, trądzikiem, bólem zęba, kurzajkami, stłuczeniami, odmrożeniami, oparzeniami i cellulitem. Wcierając w skórę sok z aloesu, można złagodzić i wygładzić zmarszczki.
Sok z aloesu powinny stosować osoby, u których występują choroby układu trawiennego, jelit, biegunki, wrzody, zaparcia i zapalenia jamy ustnej, ponieważ reguluje on wydzielanie kwasu solnego i pepsyny, dodatkowo normalizuje pH żołądka. Polepsza trawienie i oczyszcza jelita. Ułatwia także procesy defekacyjne (wypróżnianie się) poprzez nawodnienie mas kałowych. Odtruwa i regeneruje wątrobę, a także przeciwdziała osadzaniu się kamieni nerkowych.
W przypadku niedoboru witamin i minerałów oraz problemu z odpornością i osłabieniem – aloes wzmacnia układ odpornościowy i pobudza produkcję limfocytów. Dostarcza do organizmu łatwo przyswajalne witaminy i minerały. Regeneruje układ nerwowy. W przypadku cukrzycy, aloes obniża poziom cukru we krwi. Pobudzi przyrost komórek, zahamuje krwawienie oraz przyśpieszy gojenie się ran, zmniejszając przy tym obrzęki.
Aloes zawiera substancje, które bardzo długo utrzymują poziom nawilżenia. Wchłaniają się cztery razy szybciej niż zwykła woda. Dodatkowo poprawia ukrwienie naczyń krwionośnych i zapobiega ich pękaniu. Dlatego jego stosowanie zaleca się osobom z wrażliwą oraz wysuszoną skórą.
Korzystając z liści aloesu, zerwanych z rośliny w doniczce, należy pamiętać:
X najpierw trzeba zerwać liść, a dopiero potem wycisnąć z niego sok, inaczej roślina może tego nie przeżyć
X sok zawarty w liściu aloesu traci swoje właściwości lecznicze już po 4 godzinach od zerwania
X nie używać aloesu, będąc w ciąży albo karmiąc piersią; związki w nim zawarte mogą bowiem wywołać skurcze macicy i spowodować poronienie, a u niemowląt biegunkę
Nalewka z aloesu z czerwonym winem
1/2 l czerwonego wina wytrawnego, 5-6 liści aloesu, 500 g miodu
Z aloesu (co najmniej 3-letniego) oberwać kilka dużych liści, umyć je, osuszyć i włożyć do lodówki na tydzień. Po tym czasie odważyć ok. 500 g aloesu. Z liści poobcinać kolce, zdjąć skórkę i zmielić dokładnie miąższ. Do uzyskanej miazgi dodać 1/2 l czerwonego wina, dokładnie wymieszać, dodać miód i ponownie wymieszać. Przelać do szczelnego naczynia i odstawić w ciemne chłodne miejsce na 5 dni. Po tym czasie wino przecedzić przez sitko (lub lepiej gazę) i porozlewać do ciemnych butelek. Taką nalewkę należy trzymać w lodówce.
Aloesowa nalewka świetnie działa na przemianę materii, trawienie, wrzody żołądka i ogólną odporność organizmu. Raz na jakiś czas warto zastosować 3-tygodniową kurację: w pierwszym tygodniu wypijać aloes 3 razy dziennie po 1 łyżce przed posiłkami, w drugim i następnym tygodniu po łyżce 1 raz dziennie.
Kupując sok aloesowy w aptece, należy zwrócić uwagę na to, by nie zawierał konserwantów!
Żel z aloesu
świeże liści aloesu, 500 mg witaminy C, 1-2 kapsułki witaminy E
Liście należy zmiksować, tak aby uzyskać ok. ¼ szklanki miąższu, następnie dodać witaminy i wszystko jeszcze raz dokładnie wymieszać. Całość przełożyć do ciemnego, szklanego opakowania. Żel przechowywać w lodówce. Nakładać bezpośrednio na skórę na miejsca podrażnione.
Aloesowy żel idealnie sprawdzi się jako skuteczny lek stosowany w leczeniu ran i wszelkich dolegliwości skórnych, np. skaleczenia, oparzenia, egzemy. Posiada właściwości antyseptyczne, nawilżające i przeciwświądowe.
Oprac. Barbara Rajzauer
„Podkarpackie Wiadomości Rolnicze”, PODR Boguchwała
(za AGRO 11/2019)
