1

2

AgroPlatforma ODR

Wpływ światła na wydajność krów mlecznych

Wpływ światła na wydajność krów mlecznych

Jan Hulsen i Dries Aerden w książce „Cow signals” przedstawili podstawowe potrzeby krów w sposób bardzo obrazowy, umieszczając je na krawędziach diamentu. Jedną z tych krawędzi jest światło! Czy rzeczywiście światło jest tak ważnym czynnikiem, jak np.: pasza, woda, powietrze, odpoczynek, przestrzeń czy zdrowie?

 

     Rolę, jaką odgrywa światło w hodowli i produkcji zwierząt, zauważono już dawno. Dlatego przeprowadzono wiele badań mających na celu ocenę jego wpływu na produkcję wszystkich zwierząt, i tak przeprowadzono badanie, podczas którego krowy w laktacji podzielono na dwie grupy.

     Krowy w jednej grupie miały do dyspozycji światło przez 16 h na dobę, natomiast krowy w drugiej grupie miały zapewnione światło przez 13 h. Różnice w wydajnościach były znaczące i wynosiły do 16 proc. na korzyść tych pierwszych. Odwrotnie natomiast przedstawiały się wyniki w analogicznie wydzielonych grupach krów zasuszonych. Tutaj skrócony czas oświetlenia miał pozytywny wpływ na dzienną wydajność krów w laktacji.    Widzimy zatem, iż światło ma znaczący wpływ na wydajność mleczną krów. Wpływając na nią zarówno w sposób bezpośredni, jak i pośredni. Bezpośredni, gdyż wydłużony czas dostępu do światła, to większe dobowe pobranie paszy, jakże istotne w żywieniu wysokowydajnych zwierząt, gdzie w początkowym okresie laktacji mamy do czynienia z ujemnym bilansem energetycznym. Skrócony zaś czas oświetlenia, na skutek zmniejszenia pobrania pasz, jeszcze bardziej deficyt ten pogłębia, powodując częstsze występowanie chorób metabolicznych z ketozą na czele, rozpoczynając pośredni wpływ światła na wydajność krów. Pogłębiający się deficyt energetyczny powoduje, oprócz już wspomnianej ketozy, zaburzenia w rozrodzie. Pogorszenie parametrów zapładnialności, wydłużenia okresu międzywycieleniowego oraz wydłużenie laktacji, co w konsekwencji prowadzi do niższych wyników produkcyjnych stada, jak również zwiększa liczbę zwierząt brakowanych ze względu na trudność w zacieleniu.

     Co zatem możemy zrobić, aby zapewnić wystarczającą ilość światła? Wszyscy wiemy, że najtańszym źródłem światła jest oświetlenie naturalne, dlatego m.in. dzisiejsze budynki inwentarskie przeznaczone do hodowli bydła mlecznego, oprócz zapewnienia dostępu do stołu paszowego, poideł czy wygodnych legowisk, zapewniają bardzo dobre warunki świetlne. Wykorzystując maksymalnie światło naturalne, poprzez montowanie świetlików w kalenicy obór czy zastąpienie litych ścian systemem kurtyn, łącząc zadania wentylacji i oświetlenia, jak również oświetlenie sztuczne oraz montując systemy uzupełniające światło naturalne - pozwalamy na wydłużenie cyklu dziennego.

     Niestety nie zawsze zwierzęta utrzymywane są w tak komfortowych warunkach. Często są wykorzystywane, szczególnie w mniejszych gospodarstwach, stare budynki, niekiedy adoptowane np. z chlewni, w których dostęp do światła naturalnego jest znacznie ograniczony. Jednak i w tych budynkach wprowadzenie dobrego oświetlenia sztucznego, pomimo iż jest kosztowną inwestycją, jest opłacalne, ponieważ wpłynie na zwiększenie produkcji oraz zdrowie zwierząt.

 

Zbigniew Borowski

„Poradnik gospodarski”

WODR Poznań

(za „AGRO” 3/2020)