Anomalie pogodowe, pogłębiająca się susza, brak wody w glebie - zmuszają rolników do podejmowania zmian w metodach uprawy gleby. Jedną z takich, która prowadzi do zmniejszenia strat wody z gleby, jest metoda uprawy pasowej strip-till.
Strip-till to stosunkowo nowa technologia uprawy uproszczonej, pochodząca ze Stanów Zjednoczonych, gdzie mamy mało wody. Pozwala zaoszczędzić czas oraz wykonać siew w terminie, co jest bardzo ważne. Chroni też glebę przed erozją.
Uprawa pasowa polega na spulchnianiu wąskiego pasa w rzędzie siewu. Możliwe jest wykonanie w jednym przejeździe uprawy gleby, nawożenia pod korzeń i siewu. Uprawa pasowa rozpoczyna się już od zbioru przedplonu, ponieważ bardzo ważne jest to, aby resztki pożniwne zostały dobrze rozdrobnione i równomiernie rozmieszczone na polu. W innym wypadku słoma będzie utrudniała siew.
W powiecie olsztyńskim spotyka się uprawę rzepaku ozimego metodą strip-till. Rolnicy mówią, że plony pozostają na tym samym poziomie lub wyższym, co w uprawie płużnej. Dzięki przykryciu międzyrzędzi resztkami pożniwnymi, wzrost chwastów w pewnym stopniu jest ograniczony, zmniejsza się parowanie wody i erozję gleby, oszczędza się czas i paliwo.
Z badań wynika, że czasochłonność uprawy roli i siewu rzepaku ozimego dla systemu orkowego wynosi ok. 2 godzin/ha, dla uproszczonego 1,2 godz./ha, dla pasowego jedynie 0,4 godz./ha. Zużycie paliwa w systemie orkowym wyniosło 39,5 l/ha, uproszczonym 28,6 l/ha, a w pasowym 13,3 l/ha.
Według badań przeprowadzonych przez prof. Dariusza Jaskulskiego z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach wynika że:
X wilgotność gleby (0-20 cm) tydzień po uprawie roli i opadzie deszczu 25 mm wynosi: dla uprawy pasowej 14,1 proc. wag., dla orkowej 11,7 proc. wag.
X wilgotność gleby (0-20cm) w okresie bezopadowym wynosi: uprawa orkowa 4,5 proc. obj., uproszczona 6 proc. obj., pasowa 10,2 proc. obj.
X wilgotność gleby pasa spulchnionego i niespulchnionego (0-20cm) w okresie bezopadowym wynosi: pas spulchniony 4,9 proc. obj., niespulchniony 11,3 proc. obj.
Maszyny do uprawy pasowej, to złożone agregaty składające się z podzespołów wykonujących wiele czynności za jednym przejazdem: rozcinanie i spulchnianie gleby w pasie głównego wzrostu i rozwoju roślin, wysiew nawozów, uprawy przedsiewnej, siewu, zagarniania gleby i docisku. Chociaż zakup maszyn do uprawy pasowej jest drogą inwestycją, (poza ceną maszyny dochodzi koszt ciągnika o stosunkowo dużej mocy), jest opłacalny dla dużych powierzchniowo gospodarstw. Średnie gospodarstwa mogą korzystać z firm usługowych, które oferują strip-till.
Rolnicy coraz bardziej przekonują się do uprawy pasowej, mówiąc „bo jak jest sucho, to nie ma co wilgoci marnować”.
Anna Głoskowska
„Bieżące Informacje”, W-MODR Olsztyn
(za AGRO 11/2019)
