Rolnicy poszukują rozwiązań, które mogą im pomóc być bardziej konkurencyjnymi na rynku rolnym. Innowacyjne rozwiązania mogą mieć różne oblicza. Ciekawe, a zarazem odważne przykłady zostały zaprezentowane podczas konferencji EUFRAS w Salzburgu. Ponadto w natłoku informacji i konieczności dokonywania wyborów z pomocą przychodzą systemy wsparcia decyzji.
Salzburg, „miasto Mozarta”, w czerwcu 2019 r. było gospodarzem 58 konferencji EUFRAS, czyli Europejskiego Forum Doradztwa Rolniczego i Wiejskiego, pt. „Rolnictwo w napięciu między ekonomiką a ekologią – usługi doradcze i edukacja jako mediacja”. W Konferencji uczestniczyli doradcy z 20 państw Europy. Z Polski udział wzięli doradcy
z WODR Poznań, K-PODR Minikowo oraz Centrum Doradztwa Rolniczego z Oddziałów w Krakowie i Radomiu. Poza merytorycznymi wykładami i warsztatami nie zabrakło również możliwości zapoznania się z ciekawymi przykładami z zakresu rozwoju przedsiębiorczości wśród rolników oraz wprowadzania innowacyjnych rozwiązań prowadzących do zwiększenia konkurencyjności na rynku bydła mięsnego. Co ciekawe gospodarstwa te mocny nacisk kładły na charakter ekologiczny swojej produkcji, a nie miały z tym większych trudności, gdyż warunki do produkcji już na pierwszy rzut oka wyglądały jako bardzo naturalne - krowy stojąc w oborze miały lepszy widok z okna niż rezydenci niejednego kilkugwiazdkowego hotelu.
Pierwszym przykładem było gospodarstwo położone wśród malowniczych Alp, w którym rolnik prowadzi hodowlę i chów bydła rasy Wagyu sprowadzonej z Japonii. Początkowo rolnik zachwycony swoim pomysłem zakupił cielęta tej rasy, ale szybko doszedł do wniosku, że zanim uzyska pierwsze sztuki gotowe do uboju będzie musiał z czegoś żyć. Stąd wprowadził do swojego gospodarstwa również bydło ras rodzimych.
Mięso od bydła Wagyu, promowane jako ekskluzywna wołowina bio, sprzedawane jest po bardzo wysokich cenach z przeznaczeniem dla zamożniejszych klientów gotowych dać nawet 100 euro za kawał mięsa o handlowej nazwie „tomahawk”. Mięso to charakteryzuje się specyficzną marmurkowatością, nazywaną „wołowym kawiorem”.
Ciekawym przykładem na wspólne prowadzenie jednego gospodarstwa przez różnych rolników było gospodarstwo o profilu mlecznym, w którym jedna obora należała do dwóch rolników. Istota współpracy polegała na tym, że rolnicy doszli do wniosku, że - zamiast produkować mleko w dwóch niezależnych ale małych oborach - zainwestują w jedną większą oborę dla krów ze swoich gospodarstw. Podstawowym produktem jest oczywiście mleko, z którego produkowane są jogurty w kilku smakach. W przypadku obu gospodarstw rolnicy prowadzili marketing bezpośredni w zakresie sprzedaży swoich produktów. Gospodarstwo oferujące mleko i jogurty miało swój sklepik, w którym sprzedawane były także nalewki i makarony.
W Austrii od pewnego czasu następuje zmiana w filozofii funkcjonowania Parków Narodowych, co zostało zaprezentowane na przykładzie parku Narodowego Wysokich Taurów, największego w Austrii i zarazem w Europie Środkowej. Chodzi o umożliwienie prowadzenia na terenie parku niektórych działalności rolniczych. Przykładem było gospodarstwo położone na wysokości 1400 m zajmujące się produkcją mleka od krów, wyglądających znajomo, z tą różnicą, że wypasały się niemal pod „lodowcem”. Kiedy krowy wracały do obory na udój, część drogi pokonywały szlakiem turystycznym, co stanowiło dodatkową atrakcję dla wędrujących nim turystów.
Wracając do warsztatów odbywających się w ramach konferencji, dwa z nich były poświęcone skutecznym strategiom komunikacyjnym dla usług doradczych. Można przyjąć, że liczba użytkowników informacji „cyfrowej” - w odróżnieniu od przekazywanej na papierze - stale rośnie. Wielu rolników posiada sprzęt komputerowy, smartfony czy tablety. Urządzenia te umożliwiają korzystanie z bogatego źródła informacji za pośrednictwem internetu czy specjalnych aplikacji. Jednak informacji jest dość dużo i są one zazwyczaj rozproszone. Teoretycznie z cyfryzacji można nie korzystać, ale życie biegnie właśnie w tym kierunku. Jednym słowem cyfryzacji „nie można traktować jako zagrożenia – to jest możliwość”.
W WODR Poznań także została utworzona Elektroniczna Platforma Świadczenia Usług Doradczych (w skrócie EPSU), której funkcjonalności zostały zaprezentowane podczas specjalnej sesji posterowej. EPSU umożliwia kontaktowanie się rolnika z doradcą, i odwrotnie, w zakresie wymiany wiedzy. Praktycznymi funkcjonalnościami Platformy jest wspomaganie decyzji w walce z zarazą ziemniaczaną, a także monitorowanie warunków pogodowych, tj. temperatury powietrza, ilości opadów, wilgotności, siły wiatru. EPSU jest dostępne dla użytkownika w dwóch wersjach, poprzez komputer oraz smartfon lub tablet.
Jak już wspomniałem, w Konferencji EUFRAS uczestniczyli doradcy z wielu krajów Europy. Mogli oni wymienić się swoimi różnymi doświadczeniami w pracy doradczej, ale wspólne dla wszystkich było dążenie do ciągłego podnoszenia jakości świadczonych usług na rzecz rolników.
Jarosław Marcinkowski
„Poradnik Gospodarski”, WODR Poznań
(za AGRO 10/2019)
