Gospodarstwo rolne to przedsięwzięcie rodzinne. Od niepamiętnych czasów w gospodarstwie podczas żniw, wykopków, prac przy zwierzętach rodzina stanowiła podstawę gospodarowania. Pracowali najstarsi i najmłodsi.
Dziś rodziny nie są tak zaangażowane w prace polowe, jak kiedyś, niemniej swoisty podział obowiązków w gospodarstwie występuje. W ten sposób łączy się doświadczenie i praktykę wraz ze wdrażaniem innowacji czy modernizacji gospodarstwa. Starsi uczą młodszych, jak prawidłowo gospodarować. Młodzi wnoszą powiew nowoczesności i technologii, a pomagając na co dzień rodzicom, zdobywają wiedzę niezbędną do tego, by kiedyś przejąć gospodarstwo.
Termin „sukcesja” odnosi się do terminologii prawniczej i ekologicznej. W terminologii prawniczej sukcesja to zjawisko, gdy następca prawny wywodzi swe prawa od poprzednika. Nabywca wstępuje w ogół praw i obowiązków poprzednika. Sposobem sukcesji jest proces dziedziczenia. Definicja zawarta w ekologii tłumaczy sukcesję następująco: to proces kierunkowy, przebiegający etapami. Podlega ewolucji i zmianom.
Obie te definicje pasują do zmian zachodzących w rodzinnym gospodarstwie. Rodzice przepisują gospodarstwo na swoje dzieci, które, jak wcześniej wspomniano, pracując w nim, zdobywają niezbędną wiedzę. Kolejnym elementem sukcesji są wnuki, które kiedyś przejmą gospodarstwo po swoich dziadkach i rodzicach.
Mam wielu znajomych, których rodzice bądź dziadkowie mieli gospodarstwa rolne. Oczywiście dziś te gospodarstwa są zmodernizowane, nowocześniejsze, dzięki czemu produkują więcej i zyskowniej. Jednocześnie stanowią dobry przykład tego, że aby osiągnąć sukces, także finansowy; po drodze niezbędna jest ciężka praca, sporo wyrzeczeń, czasu, inwestowania i w sprzęt, i w siebie. Nagrodą jest nie tylko satysfakcja, ale i dobrobyt nasz i naszej rodziny.
Skoro traktujemy gospodarstwo jak firmę, to musimy też zmierzyć się z zarządzaniem. Zarządzanie z definicji to zestaw działań obejmujący: planowanie, organizowanie, kontrolowanie i monitorowanie. Skierowane na zasoby ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne. Działania wykonywane są w taki sposób, aby uzyskać określone cele w organizacji sprawnie i skutecznie. Zarządzanie to działanie zmierzające do spowodowania funkcjonowania rzeczy, organizacji lub osób podległych zgodnie z celami zarządzającego.
Ujmując to prościej – po to planujemy, organizujemy i monitorujemy nasze działania, aby zwiększyć plony i wydajność, bo to przekłada się na nasze dochody i zdolność do inwestycji w maszyny czy budynki. Twórzmy plany krótko- i długoterminowe i starajmy się je zrealizować. Oczywiście bądźmy elastyczni, na bieżąco reagujmy na pojawiające się problemy.
Obraz wsi się zmienia. Część gospodarzy pozbywa się ziemi. Dzieci nie chcą wracać do tego, gdzie pracowali w młodości ich rodzice. Pocieszającym jest fakt, że wciąż jest wielu takich, którzy nie wyobrażają sobie innej pracy niż ta na roli. Po prostu to ich pasja, ich całe życie.
Tekst i fot.: Natalia Machałek
„Bieżące Informacje”
W-MODR Olsztyn
(z AGRO 12/1/2018/2019)
