Przedwiośnie to szczególny okres dla gospodarstw ekologicznych. W tym okresie powinniśmy bardzo starannie zaplanować wszystkie zasiewy i nasadzenia. Przygotowanie do sezonu należy rozpocząć od podjęcia decyzji, jakie gatunki roślin chcemy w tym roku uprawiać, na jakiej powierzchni i na których polach.
W gospodarstwach ekologicznych z chowem zwierząt, należy starannie zaplanować uprawę roślin przeznaczonych na paszę. Pamiętając o tym, że w przypadku zwierząt roślinożernych co najmniej 60 proc. paszy powinno pochodzić z własnego gospodarstwa. Resztę brakującej paszy można dokupić, ale tylko z gospodarstw ekologicznych, znajdujących się zasadniczo w tym samym regionie.
Szczególną rolę w gospodarstwach ekologicznych odgrywa staranność i terminowość wykonywanych zabiegów agrotechnicznych. Wiosną pod uprawy wiosenne, pierwszym zabiegiem uprawowym powinno być włókowanie, które pobudza chwasty do wschodów i przerywa proces transpiracji gleby. Następnie chwasty w fazie wschodów i liścieni należy niszczyć zabiegiem bronowania. Taka kolejność zbiegów znacząco może przyczynić się do ograniczenia występowania chwastów zimujących i wschodzących wiosną. Przy opóźnionych siewach roślin, zabieg wiosennego niszczenia chwastów należy wykonać wielokrotnie. Wczesnowiosenne niszczenie chwastów w uprawach ekologicznych, zagwarantuje ograniczenie zachwaszczenia w okresie wegetacyjnym roślin uprawnych i wpłynie na skuteczność pozostałych zabiegów mechanicznych w walce z chwastami.
Planując zasiewy roślin uprawnych, nie należy zapominać o przestrzeganiu zasad zmianowania (następstwa roślin po sobie). Zalecane jest stosowanie płodozmianu „norfolskiego” (I rok zboża ozime +międzyplon, II rok okopowe na pełnej dawce obornika, III rok zboża jare, IV motylkowate). W ekologicznej produkcji nie ma możliwości stosowania jakichkolwiek substancji do zwalczania chwastów. Pozostaje więc tylko dobra agrotechnika, połączona ze stosowaniem płodozmianu.
Chcąc zagwarantować szybkie wschody roślin i uzyskać dobre plony, należy pamiętać o nawożeniu. W gospodarstwie z produkcją zwierzęcą w pierwszej kolejności wykorzystać trzeba posiadane nawozy naturalne (obornik, gnojówkę, pomiot ptasi). Zalecane jest stosowanie kompostów, wytwarzanych z wykorzystaniem materii organicznej powstającej gospodarstwie.
Poza nawożeniem naturalnym i organicznym (kompostem), można stosować nawozy pochodzenia mineralnego i środki poprawiające żyzność gleby. Listę dopuszczonych w produkcji ekologicznej nawozów i środków znaleźć można na www.iung.gov.pl Potrzebę użycia tych środków produkcji należy uzasadnić, np. wynikami analizy gleby wskazującymi na niską zawartość potasu i zapisać w dokumentacji gospodarstwa.
Planując wiosną siewy i/lub nasadzenia należy pamiętać o jakości materiału rozmnożeniowego. W gospodarstwie ekologicznym dopuszczalne jest zastosowanie własnego materiału rozmnożeniowego, ale zawsze trzeba mieć na uwadze jego jakość. Najlepiej zakupić kwalifikowany materiał rozmnożeniowy. Lista dostępnych nasion, sadzonek, drzew i krzewów owocowych wraz z adresami producentów znajduje się na www.piorin.gov.pl
Jeżeli nie będziemy mogli znaleźć interesujących nas gatunków i/lub odmian, możemy skorzystać z odstępstwa, składając stosowny wniosek na uzyskanie „pozwolenia na zakup konwencjonalnego materiału siewnego, nasion lub wegetatywnego materiału nasadzeniowego.” Po uzyskaniu pozwolenia, możemy dopiero dokonać zakupu konwencjonalnego materiału rozmnożeniowego, pamiętając o tym, że nie może być on zaprawiony środkami nie dopuszczalnymi w produkcji ekologicznej.
Przed rozpoczynającym się okresem wegetacji, warto przeglądnąć wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w produkcji ekologicznej (www.io.poznan.gov.pl). Znajduje się w nim obecnie ponad 40 pozycji. Są to środki do zwalczania wielu często występujących chorób i szkodników na uprawach roślin warzywniczych i sadowniczych. Ich zastosowanie wymaga jednak uzasadnienia odnotowanego, jak w przypadku nawozów.
Każdy rolnik prowadzący gospodarstwo ekologiczne, chcąc utrzymać status gospodarstwa ekologicznego i uzyskać certyfikat na określone płody rolne i produkty zwierzęce, musi pamiętać o konieczności złożenia do „swojej” jednostki certyfikującej, aktualnego plan produkcji na rok 2017/2018 i tym samym zgłosić gospodarstwo do kontroli.
Maria Siąkała
„Śląskie Aktualności Rolnicze”
ŚODR Częstochowa
