Zioła są łatwe w uprawie i nie wymagają specjalistycznych zabiegów pielęgnacyjnych. Wystarczy zadbać o podlewanie i usuwanie chwastów.
Zioła mogą stanowić piękną dekorację naszych ogrodów. Łączą w sobie zarówno ciekawy wygląd, jak również wspaniały zapach i aromat. Warto zatem znaleźć miejsce na uprawę choćby kilku gatunków, które lubimy i chętnie wykorzystujemy w kuchni.
Planując założenie ogródka ziołowego, należy wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak: ogólna powierzchnia ogrodu i powierzchnia przeznaczona na kącik zielarski, ukształtowanie powierzchni, posiadane nasiona i sadzonki oraz indywidualne preferencje użytkownika. Zioła z powodzeniem można uprawiać zarówno w warzywniku, w ozdobnej części ogrodu, wśród kwitnących kwiatów, jak i w specjalnie wyznaczonym do tego celu miejscu, tworząc samodzielny ogródek ziołowy. Może on przyjmować rozmaite kształty - od typowej grządki, przez koła, labirynty, szachownice, po nieregularne kompozycje.
Stanowisko
Większość ziół to rośliny delikatne, wymagające słońca przez znaczną część dnia, dlatego należy zadbać, aby miejsce pod kącik ziołowy było zaciszne, przewiewne i odpowiednio nasłonecznione. Niedostateczna ilość światła powoduje wytwarzanie mniejszych liści, które stają się żółte i tracą aromat. Tworząc ogródek należy mieć na uwadze pochodzenie poszczególnych gatunków ziół oraz ich odmienne wymagania klimatyczne i glebowe. Zioła pochodzące z rejonów o cieplejszym klimacie są bardzo wrażliwe na chłody, preferują miejsca dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatru (np. lawenda, tymianek), z kolei te wywodzące się z klimatu umiarkowanego - mogą być uprawiane w miejscach lekko zacienionych (mięta, lubczyk).
Nasiona i sadzonki
Zioła możemy uprawiać z nasion wysiewanych bezpośrednio do gruntu (lubczyk) lub z rozsady - samodzielnie przygotowanej lub kupionej (majeranek). Popularne jest kupowanie ziół w doniczkach, które są już rozrośnięte i gotowe do użytku. W nasiona lub sadzonki najlepiej zaopatrzyć się w sklepach ogrodniczych i zielarskich.
Dobre miejsce
Rozmieszczenie poszczególnych gatunków ziół zależy przede wszystkim od ich cech morfologicznych, takich jak: rozłożystość czy wysokość. Najlepiej sadzić obok siebie do 5 egzemplarzy jednego gatunku. Rozrastając się, stworzą one małe, aromatyczne skupiska. Gatunkom silnie rosnącym, ekspansywnym (np. mięta), należy zapewnić odpowiednią ilość miejsca, a gdy nadmiernie się rozrosną - część usunąć. W pobliżu nie powinny rosnąć gatunki delikatne, które mogłyby zostać zagłuszone (np. bazylia). Przy rabatach okrągłych centralną część powinny zajmować rośliny wysokie, a w kierunku do brzegu rabaty wysokość poszczególnych ziół powinna się zmniejszać. W przypadku rabat ograniczonych ścianą, płotem bądź żywopłotem - wysokość poszczególnych ziół powinna wzrastać w głąb rabaty. Zioła jednoroczne warto posadzić razem w jednym miejscu. Ponadto zioła należy sadzić tak, aby ułatwić dostęp do poszczególnych roślin w celu prawidłowej pielęgnacji i zbioru.
Gleba
Zioła to rośliny tolerancyjne w stosunku do gleby. Mogą one rosnąć w każdej przeciętnej ziemi ogrodowej, chociaż najbardziej odpowiada im podłoże lekkie, przepuszczalne, żyzne, z dużą zawartością próchnicy. Niektóre preferują gleby bogate w wapń (np. rozmaryn). Do ich uprawy nie nadają się natomiast podmokłe gleby gliniaste. Przed przystąpieniem do siania, glebę pod kącik ziołowy należy przekopać, spulchnić, wyrównać oraz usunąć wszystkie chwasty.
Pielęgnacja
Zioła to łatwe w uprawie rośliny. Wystarczy zadbać o podlewanie i usuwanie chwastów. Podlewamy je regularnie, aby ziemia nie przeschła, lecz z umiarem, gdyż większość gatunków nie lubi nadmiaru wody. Do podlewania powinno używać się miękkiej, odstanej wody.
Przy nawożeniu należy unikać nawozów mineralnych. Wczesną wiosną wokół ziół można rozłożyć cienką warstwę kompostu. Wskazane jest nawożenie ziół wieloletnich w czasie ich intensywnego wzrostu.
Przycinanie krzaczastych ziół (szałwia, rozmaryn) pozytywnie wpłynie na ich rozkrzewianie i pobudzi wzrost nowych liści i pędów. Jesienią warto okryć liśćmi lub gałązkami świerkowymi zioła pochodzące z rejonów o cieplejszym klimacie, co zabezpieczy je przed przemarznięciem (np. lawenda).
Najpopularniejsze
Mięta – roślina wieloletnia, niezwykle aromatyczna i orzeźwiająca. Łatwa w uprawie, preferuje miejsca wilgotne, lekko zacienione. Ze względu na swoje właściwości stosowana jest jako środek leczniczy, a także jako przyprawa.
Melisa – roślina wieloletnia, najlepiej rosnąca w miejscach słonecznych, lekko wilgotnych. Ze względu na wytwarzany aromat nazywana jest także cytrynowym zielem. To jedno z najpopularniejszych ziół uspokajających, stosowane w kuchni i kosmetyce. Jest rośliną miododajną, uwielbianą przez pszczoły.
Bazylia – roślina jednoroczna, potrzebująca dużo światła. Wyróżniają ją korzenne, anyżowe i cynamonowe nuty zapachowe. Powszechnie używana jest w kuchni jako przyprawa do wielu potraw. Stosowana jest również jako roślina lecznicza.
Karolina Kiewlicz
„Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy”
ZODR Barzkowice
Warto wiedzieć
- Wokół ogródka ziołowego warto posadzić aksamitki - ich zapach odstraszy szkodniki.
- Ogródka ziołowego nie należy nawozić nawozami mineralnymi – zioła takie tracą swoje właściwości i nie nadają się do spożycia.
- Kupując sadzonki, należy zwrócić uwagę na to, czy na spodniej stronie liści nie występują pomarańczowe plamki, które świadczą o chorobie rośliny.
