Nowy start
W sytuacji nieuchronnie zbliżającego się bankructwa, kiedy licytowany przez komornika majątek nie pokrywa wszystkich długów, jest szansa na ogłoszenie upadłości i ucieczka od spirali długów.
Przepisy regulujące upadłość konsumencką mają zastosowanie również w odniesieniu do rolników. Chodzi o ustawę z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a w szczególności przepisy art. 4911 – 49123. O ogłoszenie upadłości mogą się więc starać osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne, nie prowadzące żadnej działalności gospodarczej ani zawodowej. Jeżeli rolnik prowadzi inną działalność gospodarczą lub zawodową, może zostać w stosunku do niego ogłoszona upadłość, jednak tylko na zasadach ogólnych właściwych dla przedsiębiorców. A to już o wiele bardziej skomplikowana kwestia. Konsekwencje ogłoszenia upadłości są poważne, ale zysk także jest duży. Tracimy bowiem cały majątek, ale również wszystkie długi. Niemniej jednak wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej powinien być traktowany jako ostateczność, a decyzja o jego złożeniu podejmowana tylko w razie absolutnej konieczności.
Zakres zastosowania ustawy
Gospodarstwem rolnym jest „jednostka gospodarcza zorganizowana na nieruchomości rolnej o takim obszarze, że możliwe jest prowadzenie działalności wytwórczej przeznaczonej na zbyt”. Zatem nie samo posiadanie środków produkcji w postaci gruntów, bądź zwierząt decyduje o przymiocie gospodarstwa rolnego, lecz możliwość prowadzenia działalności wytwórczej, nastawionej na handel. Konieczne zatem staje się badanie charakteru składników majątkowych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz charakteru działalności prowadzonej w oparciu o nie. Aby zgłosić wniosek o upadłość, trzeba spełniać kryterium niewypłacalności. Pamiętajmy, że niewypłacalność to inaczej utrata płynności finansowej, czyli zaprzestanie regulowania przez rolnika wymagalnych zobowiązań. Nie wystarczy więc sam przerost zobowiązań ponad wartość majątku, nie ma też znaczenia na przykład wysoka wartość składników majątku rolnika.
Skutki ogłoszenia upadłości
Należy mieć świadomość konsekwencji, jakie niesie za sobą ogłoszenie upadłości. Oznacza to oddanie całego majątku w ręce syndyka, który dąży do jego jak najszybszego spieniężenia i spłaty wierzycieli. W pierwszej kolejności syndyk przeprowadza licytację. A jak już wszystko zostanie sprzedane, przystępuje do tzw. planu spłat. Do trzech lat dłużnik będzie zobowiązany do regularnego spłacania tych wierzycieli, którzy w ramach likwidacji (sprzedaży licytacyjnej) jego majątku nie dostali wszystkiego. Ten plan spłat jest określany na podstawie możliwości zarobkowych dłużnika. Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje dłużnik, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych tego dłużnika i osób pozostających na jego utrzymaniu. Z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się dłużnikowi kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. Osoby mające małżeńską wspólność majątkową powinny pamiętać, że majątek wspólny też wchodzi do masy upadłościowej. Za wyjątkiem sytuacji, w której uda się wynegocjować z wierzycielami układ, niemal zawsze oznaczać to będzie całkowicie nowy start, przynajmniej od strony sytuacji materialnej.
Co nie zostanie umorzone
Nie będą podlegać umorzeniu alimenty, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, grzywny i inne świadczenia zasądzone w sprawach karnych, a także zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Formalności
Upadłość ogłasza tylko i wyłącznie sąd. Wniosek, wypełniony skrupulatnie na urzędowym formularzu i opłacony (opłata sądowa w wysokości 30 zł), należy złożyć do właściwego miejscowo wydziału gospodarczego sądu rejonowego. Sąd podejmuje decyzję na posiedzeniu, po wysłuchaniu dłużnika. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Sąd oddala też wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne. Chyba, że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Łukasz Opaliński
adwokat
Biuro Dolnośląskiej Izby Rolniczej we Wrocławiu
„Twój Doradca – Rolniczy Rynek”
DODR Wrocław
