Dlaczego mamy zapobiegać wyciekom?
W Polsce w prawie każdym przedsiębiorstwie produkcyjnym, w tym również w gospodarstwach rolnych, magazynuje i używa się substancji, które nie pozostają obojętne dla środowiska. W zależności od rodzaju związków chemicznych w nich występujących, nawet ich małe „dawki” mogą zanieczyścić glebę, powietrze czy wodę – wspólne dobro „przekazywane” sobie od pokoleń. Z tego powodu każdy prowadzący działalność gospodarczą, w której stosuje się substancje niebezpieczne dla środowiska, ma obowiązek zapobiegać przedostaniu się ich do powietrza, wody i gleby. Powstaje pytanie: jak to robić w praktyce?
Podstawy prawne
Ograniczenie emisji substancji niebezpiecznych jest umocowane w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.). Dla gospodarstw rolnych prowadzących produkcję zwierzęcą od 1 stycznia 2011 r. istnieje obowiązek przechowywania gnojowicy i gnojówki w szczelnych, zamkniętych zbiornikach. Zarówno prawo ochrony środowiska, obejmujące wszystkich przedsiębiorców, jak i „dyrektywa azotanowa” - mają wspólny mianownik: ograniczenie negatywnych skutków działalności człowieka na środowisko. Wymienione tutaj podstawy prawne nie wskazują jednoznacznego rozwiązania technologicznego, ale bezwzględnie wymagają szczelności oraz - jak w przypadku zbiorników na gnojowicę i gnojówkę - zamkniętej formy.
Potencjalne źródła emisji substancji płynnych
Wszystkie substancje oznaczone piktogramem „Niebezpieczne dla środowiska” powinny być przechowywane w przeznaczonych do tego opakowaniach, a samo miejsce magazynowania lub dozowania - zabezpieczone. Jednym z zabezpieczeń przed niekontrolowanymi wyciekami są produkty określane jako „wanny wychwytowe” lub „tace ociekowe”. Mogą one być wykonane zarówno ze stali, jak i twardego lub elastycznego tworzywa sztucznego. Ograniczenie potencjalnego wycieku dotyczy wszystkich substancji niebezpiecznych przechowywanych m.in.: w zbiornikach kontenerowych 1000 l IBC (popularnie zwanymi „mauzerami”), w zbiornikach jednopłaszczowych na olej napędowy oraz opałowy, jednopłaszczowych zbiornikach na kwasy itp., a także w kilkulitrowych pojemnikach składowanych na regałach. Poprzez internet - „od ręki” można nabyć gotowe rozwiązania, ale warto zwrócić uwagę na firmy, które specjalizują się w produkcji elastycznych wanien wychwytowych i uszczelnień, tworząc je pod wymiary zbiorników, magazynów, pomieszczeń, linii technologicznych, regałów itp.
W przypadku zbiorników na gnojowicę - powinny one być szczelne i zamknięte. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań, które funkcjonują od wielu dekad w Polsce. Stosunkową nowością w naszym kraju są elastyczne zbiorniki poduszkowe, które u zachodnich sąsiadów znane są od kilkudziesięciu lat. Takie „poduszki”, wyprodukowane ze specjalnych tkanin powleczonych PVC (przeznaczone również do kontaktu z biogazem), mogą ułatwić i skrócić cały proces od budowania bazy do przechowywania gnojowicy. Zbiorniki poduszkowe zapewniają szczelność i kontrolę nad emisją parowania i zapachu. Rynek zachodni jest bardzo rozbudowany, jeśli chodzi o produkcję takich zbiorników, natomiast w Polsce istnieje niewielka grupa przedsiębiorców, którzy - posiadając duże doświadczenie i swoją wiedzą - mogą dzielić się nie tylko z rolnikami, oferując im serwis na terenie kraju oraz pomoc w wyborze odpowiedniego produktu i montażu.
Wygrywa środowisko, wygrywamy wszyscy
Nie da się ukryć, że rozwiązania „ekologiczne” generują koszty. Warto jednak spojrzeć na to szerzej. Pomyślmy o skali potencjalnego zagrożenia wynikającego z zanieczyszczania wód, powietrza i gleby poprzez niekontrolowane emisje niebezpiecznych substancji chemicznych. Dotyczy to również tych używanych w rolnictwie.
Nie możemy przewidzieć wszystkich zdarzeń, które przyczynią się do skażenia środowiska, ale możemy stosować rozwiązania i produkty eliminujące większość z nich. Dbanie (nawet w postaci zapobiegania zanieczyszczeniom) o nasze naturalne otoczenie, z którego czerpiemy, powinno być podstawą świadomości ludzi prowadzących wszelkie przedsiębiorstwa i gospodarstwa.
Przemysław Domagalski - prezes Zarządu EXFLO Sp. z o.o.
„Pomorskie Wieści Rolnicze”
PODR Lubań
(za AGRO 2/2019)
