Gromadzice to mała wieś w gminie Bodzechów w powiecie ostrowieckim, to tam – jak tradycja tego miejsca każe – wytwarzane są sery kozie.
Chów i hodowla kóz nigdy nie odgrywały dużej roli w Polsce. Jeszcze w XIX w. zwierzęta te powszechnie kojarzono z biedą. Po odzyskaniu niepodległości populacja kóz w Polsce nie była zbyt liczna, ale obserwowano jej stały wzrost i przydatność kóz w małych gospodarstwach. Zauważono także walory zdrowotne mleka koziego. Serowarstwo zaś wzięło swój początek z konieczności ekonomicznego wykorzystania nadwyżek mleka, toteż w różnych krajach rozwinęły się rozmaite sposoby wytwarzania serów. I u nas tych rodzimych.
Sytuacja ekonomiczna kraju przekładała się również na warunki życia w Gromadzicach. Co tu dużo mówić, i tu w okresie wojennym panowała bieda. Krowy były drogie, więc dla mleka i serów kupowano i hodowano kozy. A dziś ta wieś w gminie Bodzechów może się szczycić tym, że tradycja chowu kóz i serowarstwo przetrwały, a nawet są kultywowane.
Serowarstwem w Gromadzicach zajmują się państwo Justyna i Marcin Kuterowie. Ten pomysł zaszczepiła w panu Marcinie jego babcia. Do tych celów zakupiona została nawet skansenowa zagroda na Czworoboku, gdzie powstała kozia farma. I wyrabiane są tradycyjne sery.
Sam pomysł na produkcję serów powstał podczas wakacyjnych wojaży po Mazurach. Kuterowie odwiedzili tam gospodarstwa produkcyjne. Dziś sami posiadają bardzo niewielkie gospodarstwo o powierzchni 0,42 ha zakupione w 2012 r. Hodowlę zaczynali od 100 kóz, z czego do dalszej hodowli przeznaczone zostało 25 matek. Rocznie mają od 15 do 25 szt. młodzieży i uzyskują około 50-60 litrów mleka dziennie. Obecnie trwają ostatnie prace przy serowni zagrodowej, gdzie będą mogli przerabiać 300 litrów jednorazowo. Pan Marcin prowadzi hodowlę, a żona Justyna zajmuje się przetwórstwem mleka. Syn natomiast pomaga w dystrybucji.
Jeśli chodzi o samo przetwórstwo, to oprócz sera koziego naturalnego wyrabiają sery z dodatkiem czarnuszki, czosnku niedźwiedziego i suszonych pomidorów. W ofercie są też inne produkty z mleka koziego. Marcin Kuter był w roku 2016 uczestnikiem konkursu Nasze Kulinarne Dziedzictwo, a jego ser Zagajnicki Koziarz wpisany jest na Listę Produktów Tradycyjnych.
Do farmy koziej Skuterów, którą prowadzą od 2015 r., dopisać trzeba jeszcze jeden walor: leży w pięknym turystycznym terenie.
Monika Nowocień
„Aktualności Rolnicze”
ŚODR Modliszewice
