Gospodarstwo EKOZAGRODA Jabłoniowy Sad Iwony i Jensa Frasek położone jest w miejscowości Szczedrzyk, w gminie Ozimek, woj. opolskie.
To niewielkie, ponad 7-hektarowe gospodarstwo. W jego w skład wchodzą: łąki, uprawy warzywne, zioła i sad, w którym rosną m.in. stare, odchodzące w zapomnienie, odmiany jabłoni. Myślą przewodnią gospodarstwa jest zachowanie naturalnej bioróżnorodności.
Gospodarstwo posiada również własną tłocznię do soków, działającą od 2005 r. Gotowe, tłoczone na zimno, zachowujące pełnię wartości odżywczych soki mogą być spożywane od razu lub rozlewane do specjalnych opakowań typu bag in box (hermetyczny worek ze specjalnym kranikiem, w którym sok może zachować świeżość nawet przez trzy tygodnie po otwarciu).
W gospodarstwie uprawia się warzywa i zioła, wykorzystując permakulturę. Jej celem jest stworzenie przyjaznego dla człowieka środowiska współgrającego z otoczeniem, przy zminimalizowaniu ilości produkowanych odpadów i maksymalnym wykorzystaniu dostępnych źródeł energii i wody. Jest to metoda uprawy roślin, które wykorzystują naturalne mechanizmy występujące w przyrodzie. Można tu wymienić m.in. płodozmian, w którym wykorzystuje się tradycyjną wiedzę o tym, jakie rośliny wpływają na glebę, wzbogacając ją lub zubożając o określone składniki, czy też wzajemne oddziaływanie poszczególnych gatunków roślin, wskutek czego mogą nabywać naturalną odporność na choroby lub szkodniki.
W gospodarstwie zbudowano ekologiczną, bezwonną oczyszczalnię ścieków. Jest to prosta konstrukcja składająca się z dwóch betonowych osadników z małą pompą elektryczną, filtra roślinnego wypełnionego korą, torfem, żwirem i piaskiem oraz dwóch stawów denitrifikacyjnych.
Państwo Frasek należą do międzynarodowej sieci WWOOF (World Wide Opportunites on Organic Farms), która kontaktuje ze sobą właścicieli gospodarstw ekologicznych w różnych krajach oraz chętnych do pracy w nich. Wolontariusze przyjeżdżają na kilka dni czy kilka miesięcy, pomagają w gospodarstwie, mieszkają, zwiedzają, zdobywając nowe doświadczenia, a niejednokrotnie nabierając dystansu do swego życia.
Ważną dziedziną gospodarstwa jest eko-edukacja, czyli warsztaty i zajęcia dydaktyczne głównie dla szkół. Nauka przez praktykę – takie podejście do zdobywania wiedzy stosowane jest w Ekozagrodzie. Większość zajęć ma na celu przyswojenie i przybliżenie podstawowych zasad dotyczących zagadnień związanych z życiem i gospodarowaniem w zgodzie z naturą. Są to pomysły na zajęcia dotyczące np.: ochrony wody, jako cennego zasobu naturalnego i ważnej części ekosystemu, tematyka dotycząca ekologicznej uprawy jabłoni - czyli od sadu do soku lub recyklingu odpadów i wiele innych. Iwona i Jens Frasek mają wieloletnie doświadczenie w tym zakresie. Gospodarstwo dąży do stworzenia kompleksowego pozaszkolnego miejsca nauki, dlatego całość obejścia stanowi integralną część zajęć. Do edukacji wykorzystuje się wiele jego elementów, takich jak: tarasy - motyli, ziołowy i kamienny, ścieżki z różnym podłożem, stare elementy zabudowy wiejskiej, hotel dla owadów, wiatrak prądotwórczy. W trakcie zajęć stosowane są różne metody pracy uczestników, w których zwraca się uwagę na dostosowanie zadań do predyspozycji uczestników, integrację, pracę zespołową, uzyskanie określonego efektu dydaktycznego związanego z tematyką spotkania.
O stałym rozwoju i poszukiwaniu czegoś nowego może świadczyć fakt, że Pani Iwona ukończyła niedawno studia podyplomowe na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w zakresie hortiterapii, czyli w wielkim skrócie terapii związanej z przebywaniem w ogrodzie. Według naukowców praca w ogrodzie może dawać szczęście. Obcowanie z naturą daje poczucie bezpieczeństwa i spokoju, wycisza, obniża pobudzenia spowodowane czynnikami współczesnej cywilizacji. Hortiterapię stosuje się w leczeniu chorób związanych z niepełnosprawnościami różnego rodzaju; wspiera ona walkę z chorobami psychicznymi, depresją oraz innymi uzależnieniami.
Ekozagroda jest laureatem wielu konkursów na najlepsze gospodarstwo ekologiczne zarówno w woj. opolskim, jak i na poziomie krajowym. Na IX Międzynarodowych Targach Żywności Ekologicznej i Naturalnej EKO FOOD 2018 w Łodzi gospodarstwo uzyskało wyróżnienie, a za wieloletnią działalność w obszarze edukacji dzieci i młodzieży zostało docenione nagrodą rzeczową. Znajduje się też na liście ekologicznych gospodarstw demonstracyjnych Krajowego Centrum Doradztwa Rolniczego.
Kiedy pod koniec października odwiedziłam gospodarstwo Iwony i Jensa Frasek, po raz kolejny uległam magii tego miejsca. Mimo późnej jesieni i padającego deszczu poczułam się jak w Tajemniczym Ogrodzie z filmu Agnieszki Holland, widoki i klimat jak z czasów dzieciństwa, kiedy spędzałam wakacje u Dziadków na wsi. Myślę, że w świecie dużych, wyspecjalizowanych gospodarstw dobrze, że są jeszcze takie, jak EKOZAGRODA, gdzie pozornie świat się zatrzymał, a jak przecież wszyscy wiemy - nadal się kręci i gna do przodu.
Kornela Wrońska
„Kurier Rolniczy”
OODR Kalsk
(za AGRO 3/2019)
