Każdego roku dochodzi do ok. 4 tys. wypadków przy obsłudze zwierząt. W tej liczbie wypadki związane z obsługą bydła są jednymi z najczęściej notowanych (drugie miejsce pod względem liczby wypadków z udziałem zwierząt gospodarskich). O tym, jak niebezpieczna może być praca z bydłem, świadczy śmierć znanego hodowcy z gminy Główczyce, który zginął od urazów spowodowanych przez młodego buhaja.
Bydło może powodować u ludzi urazy związane z przygnieceniem, nadepnięciem, przyciśnięciem do ściany, bodzeniem i kopaniem. Do urazów może dojść w oborze i na pastwisku, a także podczas załadunku i wyładunku bydła, jego transportu, jak również przy przepędzaniu. Najpoważniejszym zagrożeniem jest zły stan techniczny budynków gospodarskich, przede wszystkim śliskie i nierówne podłogi i wysokie progi w przejściach. Aby zapobiec wypadkom, konieczne jest prawidłowe oświetlenie pomieszczeń inwentarskich podczas obsługi zwierząt, tj. podczas karmienia, usuwania obornika, a także czynności związanych z dojem.
W pomieszczeniach inwentarskich powinien panować porządek. Nie wolno zastawiać zbędnymi przedmiotami przejść korytarzy paszowych i gnojowych. Często wypadki powodują porzucone narzędzia, w tym widły i łopaty. Szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednie zabezpieczenie przewodów elektrycznych w pomieszczeniach, w których panuje wysoka wilgotność. Dlatego wszelkie złącza i oprawy powinny być należycie zabezpieczone izolacją i hermetycznie zamknięte.
Zagrożeniem może być także: zbyt mała powierzchnia przypadająca na jedno zwierzę, wypas zwierząt na uwięzi, przepędzanie rozpłodników z resztą stada, utrzymywanie osobników agresywnych w stadzie. Zwierzęta złośliwe i agresywne powinny być eliminowane z dalszej hodowli.
Obsługą bydła powinny zajmować się wyłącznie osoby dorosłe i sprawne fizycznie. Nie mogą zajmować się nią osoby niepełnoletnie, kobiety i osoby starsze. Podchodząc do zwierzęcia, należy najpierw nawiązać kontakt głosowy, następnie wzrokowy i dopiero zbliżyć się do niego. Należy też pamiętać o tym, że nawet łagodne zwierzę, gdy jest spłoszone, może być niebezpieczne dla człowieka. W kontakcie z bydłem należy być zdecydowanym i stanowczym, a zarazem spokojnym i cierpliwym. Szczególnie należy unikać gwałtownych, nieoczekiwanych ruchów, brutalnego traktowania i krzyków.
Podczas wykonywania zabiegów zootechniczno-weterynaryjnych, dla naszego bezpieczeństwa musimy zwierzę poskromić. W tym celu unieruchamiamy jego głowę z jednoczesnym uciskiem przegrody nosowej, podnosimy kończynę tylną na drążku. Dla buhaja powinien być koniecznie drążek do jego prowadzenia za kółko nosowe. Przewóz bydła powinien odbywać się w specjalnie do tego celu przystosowanych pojazdach. Należy pamiętać też o tym, że przy przewozach na dalsze odległości (tj. powyżej 50 km), kierowca pojazdu musi posiadać do tego celu kwalifikacje i odpowiednie zaświadczenie wydane przez powiatowego lekarza weterynarii.
Lubomir Szramowiak
„Pomorskie Wieści Rolnicze”
PODR Gdańsk
