OSM Hajnówka – najlepsza jakość za rozsądną cenę
Rozmowa z Wierą Pawluczuk, prezes Zarządu Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Hajnówce, nominatką do tytułu Agroprzedsiębiorca Wszech Czasów RP
Pani prezes, w środowisku mleczarskim mówi się o Pani: wybitny fachowiec z długoletnią praktyką, znakomity spółdzielczy menedżer, a do tego osoba oszczędna w słowach i odpowiedzialna w czynach oraz – co równie ważne – dobrze rozumiejąca podlaską wieś i życzliwa jej ludziom.
- Jestem osobą skromną. Nie wiem więc, czy zasłużyłam aż na takie komplementy… W tym, co robię, staram się zawsze zachować zdrowy rozsądek. Każda istotna decyzja dla rozwoju OSM Hajnówka musi być zatem dogłębnie przemyślana i skonsultowana z Radą, którą tworzą moi pracodawcy, czyli właściciele spółdzielni: rolnicy - dostawcy mleka.
Czy pamięta Pani pierwsze swoje wrażenia, kiedy przed blisko 20 laty obejmowała Pani funkcję prezesa w OSM Hajnówka?
- Takich chwil się nie zapomina …Od czego tu zacząć? – zadawałam sobie pytanie. Moje szczególne zakłopotanie wzbudziło zestawienie dwóch faktów: z jednej strony – roczny przerób mleka ledwie na poziomie 30 mln litrów, bo tylko tyle było surowca od naszych dostawców i na tyle pozwalały moce produkcyjne zakładu, a z drugiej strony – aż 230 pracowników i aż 5000 dostawców, w większości drobnych, do tego w podeszłym wieku. Zdecydowałam wówczas, że trzeba dokonać gruntownego przeglądu pracy każdego działu oraz opracować klarowny program rozwoju OSM Hajnówka, który ma zakładać m.in. utrzymanie stanu osobowego załogi (chciałam uniknąć zwalniania ludzi), przy równoczesnym wydatnym powiększeniu skupu mleka i zwiększeniu mocy przerobowych.
Jak zamierzała Pani zwiększyć moce produkcyjne?
- Wyłącznie drogą modernizacji i kompleksowej rozbudowy zakładu, który - uwaga! - z miejsca musiałby spełniać wymogi unijne. Był to ogromny wysiłek w naszym wydaniu i konieczność zaangażowania w inwestycje ok. 10 mln zł własnych pieniędzy - z kredytów bankowych bowiem, ani wtedy, ani przy późniejszych inwestycjach, nie korzystaliśmy. Ponadto - drugie tyle trzeba było pozyskać z funduszy typu SAPARD i SPO. Udało nam się tym sposobem zmodernizować i unowocześnić każdy dział produkcji, poczynając od odbieralni mleka, poprzez aparatownię, masłownię, serownię, twarożkarnię, proszkownię, na dziale chłodniczym kończąc. Zbudowaliśmy też nowe laboratorium, a całość zakładu wyposażyliśmy w nowoczesny park maszynowy, pochodzący od renomowanych dostawców, zarówno krajowych (Obram Olsztyn, A-lima Bis Środa Wielkopolska), jak i zagranicznych (m.in. duńskie Anhydro). Zakupiliśmy też najnowocześniejsze w świecie urządzenia do przerobu serwatki metodą nanofiltracji, które pozwalają nam duże ilości odpadów serwatkowych przerabiać na poszukiwany na rynku proszek lub koncentrat serwatkowy. Potem przyszła kolej na realizację pozostałych wyzwań inwestycyjnych, wśród których na pierwszy plan wysunęła się budowa nowoczesnej solowni serów dojrzewających oraz nowej kotłowni gazowej. Pilnie trzeba było też wymienić tankosilosy i samochody do zwózki mleka. Aktualnie mamy podpisaną umowę z ARiMR na realizację dalszych potrzebnych inwestycji w naszej spółdzielni w latach 2019-2022, których łączny koszt ma wynieść blisko 15 mln zł, z czego połowa będzie pochodzić z dofinansowania unijnego. O nowoczesności naszego zakładu może świadczyć ogromne zdziwienie Francuzów, którzy przed laty chcieli kupić nasz zakład, myśląc, że jest on niedoinwestowany i brakuje mu nowoczesnych linii produkcyjnych. Gdy zobaczyli nasz stan zaawansowania technologicznego, dalsze rozmowy stały się bezprzedmiotowe.
Czy równie dobrze poszło z uporządkowaniem i zwiększeniem skupu mleka?
- Na tym odcinku równie wielką pracę wykonali producenci mleka, w wyniku której udało się im wydatnie podnieść, zarówno poziom techniczny gospodarstw hodowlanych, jak i poziom ich higieny oraz czystości, gwarantujące pożądaną jakość surowca. Jako jedni z niewielu w kraju zainstalowaliśmy urządzenia chłodnicze na koszt spółdzielni we wszystkich punktach skupu. To w owych czasach było bardzo ważne, gdyż mieliśmy aż 1450 drobniejszych producentów mleka na ogólną ilość ok. 1800 dostawców. Obecnie w naszej mleczarni przerabiamy dziennie ok. 150 tys. litrów mleka. Nadal wspieramy niewielkie gospodarstwa hodowlane, w których krowy są chowane oraz żywione w sposób naturalny na pastwiskach i łąkach w otulinie Puszczy Białowieskiej, a to rzutuje później na doskonałą jakość surowca. Temu m.in. służą udzielane przez spółdzielnię kredyty nieoprocentowane i niskooprocentowane na modernizację obór czy zakup urządzeń udojowych oraz maszyn do sprzętu pasz.
W czasach gospodarki rynkowej nie wystarczy wyprodukować choćby najwyższej
jakości towar, ale trzeba umieć go: wypromować, sprzedać i wziąć rozsądną zapłatę. Jak radzi z tym OSM Hajnówka?
- My te oczywistości w pełni rozumiemy i robimy wszystko, aby im sprostać. Działalność OSM Hajnówka jest, i będzie, ukierunkowana na osiągnięcie zadowolenia klientów, z całkowitym poszanowaniem ochrony środowiska oraz społeczności lokalnej. Respektując te zasady, kierujemy na rynek tylko produkty najwyższej jakości i bezpieczne pod względem zdrowotnym. Takimi są np. nasze wyborne twarogi oraz sery żółte dojrzewające, w tym – firmowa smakowitość – ser „CARSKI”. Brak przemysłu szkodliwego dla środowiska naturalnego oraz swoisty mikroklimat wytwarzany przez sąsiedztwo Puszczy Białowieskiej, a także zachowanie tradycyjnych receptur, wypracowanych przez naszą doświadczoną załogę, przy produkcji twarogu czy masła powodują, że nasze produkty są wyjątkowo smaczne. Także dlatego, że skupowane prze nas mleko pochodzi głównie od krów karmionych tradycyjnie, dzięki czemu posiada naturalny smak i zapach. Ważne z punktu poszanowania i ochrony środowiska naturalnego są też nasze decyzje o zakupach i instalowaniu najnowocześniejszych światowych rozwiązań technologicznych, uwzględniających równocześnie zmniejszenie zużycia takich czynników energetycznych, jak: woda, prąd czy gaz. Wszystko to zobowiązuje całą naszą załogę oraz dostawców do ustawicznej pracy nad jakością wyrobów rodem z OSM Hajnówka, co służy budowie silnego wizerunku naszej spółdzielni i wzrostu lojalności dotychczasowych klientów oraz przyczynia się do pozyskiwania coraz nowego grona nabywców.
Rozmawiał: Leon Wawreniuk
Wiera Pawluczuk, prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Hajnówce. Z branżą mleczarską związana od 1972 r., kiedy to – bezpośrednio po studiach na Wydziale Technologii Mleczarstwa i Żywności AR-T Olsztyn – trafiła na staż do OSM Bielsk
Podlaski, przechodząc tam kolejne szczeble kariery zawodowej. Była m.in.: kierownikiem
produkcji, wiceprezesem ds. produkcji i techniki oraz – w l. 1982-1990 – prezesem. Bielska OSM za jej prezesury regularnie plasowała się w ścisłej czołówce krajowej. W l. 1991-
-2000 szefowała spółce Mitex-Sot w Białymstoku, specjalizującej się w produkcji lodów. Od 2000 r. kieruje OSM Hajnówka, która pod jej „rządami” z małej, prowincjonalnej spółdzielni przeobraziła się w nowoczesny zakład przetwórczy mleka, m.in. dzięki rozsądnemu wykorzystaniu w przeprowadzanych inwestycjach funduszy unijnych (SPO, Sapard, PROW). Obecnie hajnowska OSM zatrudnia ok. 170 osób, skupuje ponad 50 mln litrów mleka rocznie i przerabia je na wysokiej jakości i o znaczących walorach zdrowotnościowych: sery żółte dojrzewające (Edamski, Gouda, Podlaski, Morski, CARSKI), twarogi (krajanka, klimki tłuste, półtłuste i chude), masło, mleko, mleko w proszku i koncentrat serwatkowy. Produkty z OSM Hajnówka są dostępne na terenie kraju (najwięcej nabywców na Śląsku). 15 proc. produkcji kierowane jest na eksport do takich krajów, jak: Białoruś, Bułgaria, Węgry, Czechy, Niemcy, Słowacja, Włochy, Azerbejdżan i Kanada. Wyroby hajnowskiej OSM były wielokrotnie nagradzane i wyróżniane podczas branżowych konkursów. W dorobku OSM Hajnówka są również tytuły: Wicemistrz Krajowy AgroLigi 2007 i Gazela Biznesu (wielokrotnie), zaś prezes Wiera Pawluczuk legitymuje się posiadaniem zaszczytnego tytułu Wzorowy Agroprzedsiębiorca RP 2008.
(za „AGRO” 2/2020)
